Τα Χειρουργικά Νυστέρια
Το μαχαιρίδιο χειρουργού, το χειρουργικό νυστέρι είναι μικρό μυτερό εργαλείο που χρησιμοποιείται για χειρουργικές τομές, για την πραγματοποίηση τομών στο δέρμα ή σε εσωτερικά όργανα. Το νυστέρι, που συχνά αναφέρεται ως χειρουργική λεπίδα, είναι ένα συμπαγές, εξαιρετικά αιχμηρό ιατρικό εργαλείο και χρησιμοποιείται από χειρουργούς, για την πραγματοποίηση τομών κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων ή ανατομίας.
Ο χάλυβας και ο ανοξείδωτος χάλυβας είναι τα πιο συνηθισμένα υλικά που χρησιμοποιούνται στις λεπίδες. Τα χειρουργικά νυστέρια ανήκουν στα εργαλεία διατοµής των ιστών. Η λεπίδα εφαρµόζεται σε λαβή και οι περισσότερες χειρουργικές λαβές είναι μεταλλικές ή και πλαστικές, ενώ η µόνιµη λεπίδα χρησιμοποιείται σπανιότερα.
Τα είδη των νυστεριών ποικίλουν ανάλογα με τον σκοπό της χρήσης τους.
Κλασικά Νυστέρια: Τα κλασικά νυστέρια αποτελούνται από δύο λεπίδες που συναντιούνται στην μύτη. Η κατασκευή τους περιλαμβάνει ανοξείδωτο ατσάλι για τις λεπίδες και τη λαβή, έτσι ώστε να είναι ανθεκτικά και εύκολα στη φροντίδα και απολύμανση. Οι λεπίδες είναι συνήθως λεπτές και κοφτές για την ακριβή αφαίρεση των νημάτων.
Νυστέρια με Κυρτές Λεπίδες: Αυτά τα νυστέρια έχουν κυρτές λεπίδες που είναι κατάλληλες για την αφαίρεση νημάτων σε δύσκολα προσβάσιμες περιοχές ή όταν απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή για να μην προκληθεί τραυματισμός στο δέρμα.
Νυστέρια με Σύστημα Σφίξης: Κάποια νυστέρια διαθέτουν μηχανισμό σφίξης στη λαβή που επιτρέπει στον χρήστη να ελέγχει την πίεση και την ακρίβεια κατά την αφαίρεση των νημάτων.
Η εξέλιξη των Χειρουργικών εργαλείων
«Τα εργαλεία πρέπει να είναι όλα εύκολα στη χρήση τους και από την άποψη του βάρους και από την άποψη της λεπτής κατασκευής τους» (Περί Ιητρού, 2, Ιπποκράτης)
Όλη η σημερινή χειρουργική ορολογία έχει δοθεί βάσει αναφορών σε γραπτά κείμενα, και αρχαιολογικά ευρήματα. Ο πρώτος που ασχολήθηκε συστηµατικά µε την κατασκευή χειρουργικών εργαλείων ήταν ο Ιπποκράτης ο Κώος (460-370 π.Χ). Αυτός επινόησε τα τρυπάνια, τις τανάλιες, τις βελόνες, τις λίµες, τις τσιµπήδες, τα χειρουργικά άγκιστρα κ.ά. Αναφορές σε χειρουργικά εργαλεία υπάρχουν διάσπαρτα μέσα σε όλα σχεδόν τα κείμενα της Ιπποκρατικής Συλλογής και δεν είναι τα μόνα.
Από την Ιπποκρατική εποχή, τον 5ο- 4ο αιώνα π.Χ. προέρχονται διάφορες βεντούζες, τα νυστέρια, κ.α. τα οποία βρέθηκαν και στην Επίδαυρο.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φώς πλήθος χειρουργικών εργαλείων, ακόμα και από την εποχή του Ομήρου, ενώ κάποια χρονολογούνται από την μυκηναϊκή εποχή, 1400 π.Χ. Ιατρικά εργαλεία εκτίθενται και στο Μουσείο Ακροπόλεως.
Κατά καιρούς σε ανασκαφές έχουν βρεθεί χειρουργικά εργαλεία που δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν από τα σηµερινά. Έτσι το νυστέρι έχει την ίδια µορφή αιώνες, τώρα. Η λαβίδα παραµένει και σήµερα λαβίδα. Κρατούν τα αρχικά τους ονόµατα και όχι µόνον στην ελληνική γλώσσα.
Βεβαίως, τα υλικά κατασκευής τα διαφοροποιούν και μαρτυρούν τις περιόδους κατασκευής και χρήσης τους. Ο Ambroise Pare, µε το έργο του «Instrumenta chyrurgiae et ikones anatomicae» περιγράφει τον σχεδιασµό και την κατασκευή πληθώρας χειρουργικών εργαλείων, ενώ τεχνίτες σιδήρου, χαλκού και αργύρου καταφέρνουν να σχεδιάζουν λεπτότερα και πιο εύχρηστα εργαλεία.Πριν από τον σίδηρο χρησιµοποιούσαν τον οψιδιανό. Σταθµός στην σύγχρονη κατασκευή χειρουργικών εργαλείων υπήρξε η ανακάλυψη του Τιτανίου (1791) και του Χρωµίου (1761).
Η ανακάλυψη του ανοξείδωτου χάλυβα έγινε το 1821 από τον Pierre Berthier ο οποίος ανακάλυψε ότι το στρώµα χρωµίου προστατεύει τον χάλυβα από την διάβρωση και επαναχρησιµοποιούνται µε αποστείρωση. Τα περισσότερα εργαλεία κατασκευάζονται από ανοξείδωτο χάλυβα µε διάφορα κράµατα σιδήρου, χρωµίου και άνθρακα, ανάλογα µε τον κατασκευαστή και την χρήση για την οποία προορίζονται.
Η αλµατώδης εξέλιξη της τεχνολογίας ώθησε την επιστηµονική και ιατρική έρευνα στην αναζήτηση καινοτόµων τεχνικών, για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσµατος.
Η χρήση, το όνοµα του εφευρέτη, το επιστηµονικό όνομα, σε σχέση µε το είδος της χειρουργικής επέµβασης για την οποία προορίζεται κάθε χειρουργικό εργαλείο, αποτελούν τα βασικά στοιχεία για να δοθεί το όνομα σε κάθε εργαλείο και αποτελούν κριτήρια για την κατάταξή τους σε γενικότερες κατηγορίες.
I. Εργαλεία διατοµής των ιστών (Νυστέρι, ψαλίδι, µαχαιρίδια)
II. Εργαλεία παρασκευής των ιστών (Ατραυµατικές λαβίδες)
III. Εργαλεία συγκράτησης των ιστών (ανατοµικές, χειρουργικές, αιµοστατικές λαβίδες)
IV. Εργαλεία απώθησης των ιστών (Χειρουργικά άγκιστρα διαφόρων µεγεθών)
V. Εργαλεία συρραφής των ιστών (Βελονοκάτοχα)
VI. Εργαλεία αναρρόφησης
Στα παλαιότερα χειρουργικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν συγκαταλέγονται οι απλές μεταλλικές λεπίδες. Ο διαχωρισμός της λάμας από τη λαβή μαχαιριδίου στα νυστέρια, θεωρείται πως συναντάται κυρίως στην Αλεξανδρινή εποχή και όχι στην Ιπποκρατική.
Στα παλαιότερα χειρουργικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν συγκαταλέγονται οι απλές μεταλλικές λεπίδες. Ο διαχωρισμός της λάμας από το χερούλι στα νυστέρια, θεωρείται πως συναντάται κυρίως στην Αλεξανδρινή εποχή και όχι στην Ιπποκρατική.
Η εξέλιξη των χειρουργικών λεπίδων τα τελευταία χρόνια έχει σημειώσει σημαντικές βελτιώσεις που έχουν επηρεάσει την απόδοση και την ασφάλεια των χειρουργικών επεμβάσεων. Οι λεπίδες κατασκευάζονται από υλικά όπως το ανοξείδωτο ατσάλι και το τιτάνιο.Ο ανοξείδωτος χάλυβας όταν αντικαθίσταται από το τιτάνιο, ένα ελαφρύ μέταλλο που έχει υψηλή αντοχή στη διάβρωση, δίνει λεπίδες πιο ανθεκτικές. Η εμφάνιση των πρώτων ιατρικών λεπίδων με μηχανισμό ασφαλείας, επιτρέπει στους χειρουργούς την εκτέλεση επεμβάσεων με ταχύτητα και ακρίβεια.
Στις αρχές του 19ου αιώνα, οι χειρουργικές λεπίδες κατασκευάζονταν από ανοξείδωτο ατσάλι, αλλά ο σχεδιασμός τους ήταν αρκετά απλός και βασικός και συνήθως, είχαν μία λεπίδα με απλή λαβή.
Τον 20ό αιώνα, οι χειρουργικές λεπίδες εξελίχθηκαν περαιτέρω με την προσθήκη εργονομικών λαβών για καλύτερο έλεγχο και ακρίβεια κατά τη χρήση.
Η εξέλιξη στην τεχνολογία της αποστείρωσης επιτρέπει τη χρήση ενιαίων λεπίδων για μια χρήση, μειώνοντας τον κίνδυνο μετάδοσης λοιμώξεων. Σήμερα, οι χειρουργικές λεπίδες είναι κατασκευασμένες από πολύ υψηλής ποιότητας ανοξείδωτο ατσάλι ή τιτάνιο, τα οποία είναι ανθεκτικά και εύκολα στην αποστείρωση.
Ψαλίδι χειρουργικό
Τα ψαλίδια ανήκουν στα εργαλεία διατοµής των ιστών και χρησιμοποιούνται για κάθε είδους χειρουργική διαδικασία και επέμβαση. Είναι εργαλεία κοπής σε πολλά σχήµατα, ευθύ, γωνιώδες ή κυρτό, µε µυτερές ή στρογγυλές αιχµές. Οι λαβές τους είναι µακριές ή κοντές.
Τα ψαλίδια χρησιμοποιούνται σε πολλούς τομείς της ιατρικής, συμπεριλαμβανομένων της γενικής χειρουργικής, της ορθοπεδικής, της πλαστικής χειρουργικής, της οφθαλμολογίας και άλλων ειδικοτήτων. Κάθε είδος ψαλιδιού επιλέγεται ανάλογα με τις ανάγκες της συγκεκριμένης επέμβασης.
Τα ψαλίδια κατασκευάζονται συνήθως από υψηλής ποιότητας ανοξείδωτο ατσάλι, το οποίο είναι ανθεκτικό, αντισηπτικό και αντιδιαβρωτικό. Τα μικρότερα ψαλίδια χρησιμοποιούνται σε λεπτομέρειες και ακριβείς τομές.Ορισμένα ψαλίδια έχουν μηχανισμό κλειδώματος που επιτρέπει στον χειρουργό να κλειδώσει τα ψαλίδια σε μια συγκεκριμένη θέση για σταθερότητα κατά τη χρήση.
Τα είδη των ψαλιδιών ποικίλουν ανάλογα με τον σκοπό της χρήσης τους:
Ψαλίδια με λεία λεπίδα (με ασημαντική λεπίδα) χρησιμοποιούνται για λεπτομερείς τομές σε απαλούς ιστούς όπως το δέρμα.
Ψαλίδια με δόντια (σαρωτικά ψαλίδια), που έχουν εξογκώματα ή δόντια στην λεπίδα, ώστε να επιτρέπουν την κοπή των ιστών.
Κυρτά ψαλίδια, με μια κυρτή λεπίδα που ταιριάζει με το σχήμα του ιστού που κόβουν.
Ειδικά ψαλίδια, όπως ψαλίδια για την αφαίρεση χειρουργικών ραφών ψαλίδι ραμμάτων με εγκοπή.
Ψαλίδι επιδέσμων, ψαλίδι οφθαλμολογικό.
Επίσης, υπάρχουν και τα ψαλίδια ιστών, ραμμάτων, γωνιώδη, ευθέα, μικροχειρουργικής, πλαστικής, σύρματος κτλ.
Η εξέλιξη των Χειρουργικών εργαλείων
«Τα εργαλεία πρέπει να είναι όλα εύκολα στη χρήση τους και από την άποψη του βάρους και από την άποψη της λεπτής κατασκευής τους» (Περί Ιητρού, 2, Ιπποκράτης)
Όλη η σημερινή χειρουργική ορολογία έχει δοθεί βάσει αναφορών σε γραπτά κείμενα, και αρχαιολογικά ευρήματα. Ο πρώτος που ασχολήθηκε συστηµατικά µε την κατασκευή χειρουργικών εργαλείων ήταν ο Ιπποκράτης ο Κώος (460-370 π.Χ). Αυτός επινόησε τα τρυπάνια, τις τανάλιες, τις βελόνες, τις λίµες, τις τσιµπήδες, τα χειρουργικά άγκιστρα κ.ά.
Αναφορές σε χειρουργικά εργαλεία υπάρχουν διάσπαρτα μέσα σε όλα σχεδόν τα κείμενα της Ιπποκρατικής Συλλογής και δεν είναι τα μόνα. Από την Ιπποκρατική εποχή, τον 5ο- 4ο αιώνα π.Χ. προέρχονται διάφορες βεντούζες, τα νυστέρια, κ.α. τα οποία βρέθηκαν και στην Επίδαυρο.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φώς πλήθος χειρουργικών εργαλείων, ακόμα και από την εποχή του Ομήρου, ενώ κάποια χρονολογούνται από την μυκηναϊκή εποχή, 1400 π.Χ. Ιατρικά εργαλεία εκτίθενται και στο Μουσείο Ακροπόλεως.
Κατά καιρούς σε ανασκαφές έχουν βρεθεί χειρουργικά εργαλεία που δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν από τα σηµερινά. Έτσι το νυστέρι έχει την ίδια µορφή αιώνες, τώρα. Η λαβίδα παραµένει και σήµερα λαβίδα. Κρατούν τα αρχικά τους ονόµατα και όχι µόνον στην ελληνική γλώσσα.
Βεβαίως, τα υλικά κατασκευής τα διαφοροποιούν και μαρτυρούν τις περιόδους κατασκευής και χρήσης τους. Ο Ambroise Pare, µε το έργο του «Instrumenta chyrurgiae et ikones anatomicae» περιγράφει τον σχεδιασµό και την κατασκευή πληθώρας χειρουργικών εργαλείων, ενώ τεχνίτες σιδήρου, χαλκού και αργύρου καταφέρνουν να σχεδιάζουν λεπτότερα και πιο εύχρηστα εργαλεία.Πριν από τον σίδηρο χρησιµοποιούσαν τον οψιδιανό. Σταθµός στην σύγχρονη κατασκευή χειρουργικών εργαλείων υπήρξε η ανακάλυψη του Τιτανίου (1791) και του Χρωµίου (1761).
Η ανακάλυψη του ανοξείδωτου χάλυβα έγινε το 1821 από τον Pierre Berthier ο οποίος ανακάλυψε ότι το στρώµα χρωµίου προστατεύει τον χάλυβα από την διάβρωση και επαναχρησιµοποιούνται µε αποστείρωση. Τα περισσότερα εργαλεία κατασκευάζονται από ανοξείδωτο χάλυβα µε διάφορα κράµατα σιδήρου, χρωµίου και άνθρακα, ανάλογα µε τον κατασκευαστή και την χρήση για την οποία προορίζονται.
Η αλµατώδης εξέλιξη της τεχνολογίας ώθησε την επιστηµονική και ιατρική έρευνα στην αναζήτηση καινοτόµων τεχνικών, για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσµατος.
Η χρήση, το όνοµα του εφευρέτη, το επιστηµονικό όνομα, σε σχέση µε το είδος της χειρουργικής επέµβασης για την οποία προορίζεται κάθε χειρουργικό εργαλείο, αποτελούν τα βασικά στοιχεία για να δοθεί το όνομα σε κάθε εργαλείο και αποτελούν κριτήρια για την κατάταξή τους σε γενικότερες κατηγορίες.
I. Εργαλεία διατοµής των ιστών (Νυστέρι, ψαλίδι, µαχαιρίδια)
II. Εργαλεία παρασκευής των ιστών (Ατραυµατικές λαβίδες)
III. Εργαλεία συγκράτησης των ιστών (ανατοµικές, χειρουργικές, αιµοστατικές λαβίδες)
IV. Εργαλεία απώθησης των ιστών (Χειρουργικά άγκιστρα διαφόρων µεγεθών)
V. Εργαλεία συρραφής των ιστών (Βελονοκάτοχα)
VI. Εργαλεία αναρρόφησης.
Τα ιατρικά ψαλίδια είναι εργαλεία που χρησιμοποιούνται στην ιατρική και η ιστορία τους συνδέεται άρρηκτα με την εξέλιξη της χειρουργικής ιατρικής.
Η εξέλιξη των χειρουργικών ψαλιδιών έχει συνδεθεί με την τεχνολογική πρόοδο, τις ανάγκες της χειρουργικής και την αναζήτηση της ασφάλειας των ασθενών.
Στις αρχές του 19ου αιώνα, τα χειρουργικά ψαλίδια ήταν απλά εργαλεία κατασκευασμένα από ανοξείδωτο ατσάλι. Είχαν σταθερές λεπίδες που συναντούσαν η μία στην άλλη με τη χρήση ενός ελατηρίου. Στις αρχές του 20ο αιώνα, τα χειρουργικά ψαλίδια κατασκευάζονταν κυρίως από ανοξείδωτο ατσάλι, που είναι ανθεκτικό στη διάβρωση και εύκολο στην αποστείρωση.
Ο σχεδιασμός των χειρουργικών ψαλιδιών έχει βελτιωθεί για να είναι πιο ακριβής και αποτελεσματικός. Οι λεπίδες συνήθως είναι ελαφρώς κυρτές για να διευκολύνουν την κοπή των ιστών.
Η τεχνολογία εξελίχθηκε και εμφανίστηκαν ψαλίδια με βελτιωμένο εργονομικό σχεδιασμό.Η τεχνολογία της μεταλλουργίας εξελίχθηκε περαιτέρω, επιτρέποντας τη δημιουργία λεπίδων με ακόμα μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και ακρίβεια.
Έτσι σήμερα, τα χειρουργικά ψαλίδια είναι υψηλής ποιότητας εργαλεία, κατασκευασμένα από ανοξείδωτο ατσάλι ή τιτάνιο, με εργονομικό σχεδιασμό και πολύ ακριβείς μηχανισμούς κοπής, που παρέχουν στους χειρουργούς την ακρίβεια και την ασφάλεια που χρειάζονται για τις χειρουργικές επεμβάσεις.
Με την πάροδο δε του χρόνου, αναπτύχθηκαν ειδικά χειρουργικά ψαλίδια για διάφορες επεμβάσεις. Υπάρχουν ψαλίδια για την αφαίρεση και την εφαρμογή ραφών, ψαλίδια για την αφαίρεση ιστών, και ψαλίδια με ειδικά χαρακτηριστικά για διάφορες χειρουργικές προσεγγίσεις.
Η τεχνολογία έχει ενσωματωθεί σε χειρουργικά ψαλίδια, επιτρέποντας την ακριβέστερη και αποτελεσματικότερη εργασία, τον έλεγχο της ισχύος και της ταχύτητας της κοπής.
Iατρική Λαβίδα, Τσιμπίδα
Είναι εργαλεία λαβής και συγκράτησης ιστών. Αυτά με ανατομικές, στρογγυλές γραμμωτές σιαγώνες και οι οδοντωτές ή χειρουργικές με 1-2 ή και περισσότερα δόντια για να συγκρατούν τους ιστούς. Υπάρχουν διάφορα είδη. Οι αιµοστατικές λαβίδες, µε γραµµές στις σιαγόνες, που πιάνουν τα στόµια των κοµµένων αγγείων για να σταµατήσει η αιµορραγία.
Οι χειρουργικές λαβίδες είναι ανοξείδωτες και οι λαβές τους μπορούν να κλειδωθούν σε πολλαπλές θέσεις για να διατηρούν διάφορα επίπεδα σταθερής πίεσης. Υπάρχουν διάφορα είδη, όπως ανατομικές με στρογγυλές γραμμωτές σιαγώνες, οι οδοντωτές ή χειρουργικές με 1-2 ή και περισσότερα δόντια για να συγκρατούν τους ιστούς, οι λαβίδες οστεοκάτοχα είναι µεγάλες µακριές µε κυκλικές σιαγόνες για να συγκρατούν τα οστά.
Υπάρχουν πάρα πολλά είδη αιµοστατικών λαβίδων, σε διάφορα µεγέθη και σχήµατα, µε διαφορές στον αριθµό και στο σχήµα των γραµµώσεων. Κάποιες χρησιµοποιούνται για συγκεκριμένους ιστούς, π.χ. πνεύµονες, νεφρά, συκώτι, κ.λ.π.
Χαρακτηριστικές είναι οι λαβίδες λίθων, ευθείες ή κυρτές, οι λαβίδες οστεοκάτοχα με µεγάλες µακριές µε κυκλικές σιαγόνες, για να συγκρατούν τα οστά.
Οι λαβίδες σύλληψης ράμματος έχουν στο άκρο τους μικρή επίπεδη επιφάνεια που εξασφαλίζει απόλυτη επαφή των δύο σκελών τους.
Ανάμεσα στα διάφορα είδη λαβίδων περιλαμβάνονται:
Λαβίδες Spencer: Οι λαβίδες Spencer είναι αρκετά κοινές στον τομέα της χειρουργικής. Έχουν εγκοπτόμενο σχεδιασμό και χρησιμοποιούνται κυρίως για την αφαίρεση ραφών και νημάτων.
Λαβίδες Mayo: Οι λαβίδες Mayo είναι επίσης πολύ γνωστές και χρησιμοποιούνται κυρίως για χειρουργικές επεμβάσεις. Έχουν μακρύτερο σχεδιασμό και είναι κατάλληλες για διάφορες εργασίες στην χειρουργική, όπως τον κλείσιμο των ιστών.
Λαβίδες Adson: Οι λαβίδες Adson έχουν λεπίδες με λεπτές οδόντωσεις στο τέλος τους και χρησιμοποιούνται για λεπτομερείς εργασίες στη χειρουργική, όπως στον ράψιμο.
Λαβίδες Debakey: Οι λαβίδες Debakey είναι επίσης εγκοπτόμενες και έχουν ειδικό σχεδιασμό για την ακριβή αφαίρεση νημάτων από το δέρμα.
Λαβίδες Russian: Οι λαβίδες Russian έχουν λεπίδες που είναι λιγάκι κυρτές και χρησιμοποιούνται κυρίως για την αφαίρεση νημάτων στο χειρουργικό πεδίο.
Λαβίδες Hemostatic: Αυτές οι λαβίδες έχουν ειδικές λεπίδες με εξογκώματα που επιτρέπουν τον έλεγχο της αιμορραγίας στη διάρκεια της επέμβασης.
Η εξέλιξη των Χειρουργικών εργαλείων
«Τα εργαλεία πρέπει να είναι όλα εύκολα στη χρήση τους και από την άποψη του βάρους και από την άποψη της λεπτής κατασκευής τους» (Περί Ιητρού, 2, Ιπποκράτης)
Όλη η σημερινή χειρουργική ορολογία έχει δοθεί βάσει αναφορών σε γραπτά κείμενα, και αρχαιολογικά ευρήματα. Ο πρώτος που ασχολήθηκε συστηµατικά µε την κατασκευή χειρουργικών εργαλείων ήταν ο Ιπποκράτης ο Κώος (460-370 π.Χ). Αυτός επινόησε τα τρυπάνια, τις τανάλιες, τις βελόνες, τις λίµες, τις τσιµπήδες, τα χειρουργικά άγκιστρα κ.ά.
Αναφορές σε χειρουργικά εργαλεία υπάρχουν διάσπαρτα μέσα σε όλα σχεδόν τα κείμενα της Ιπποκρατικής Συλλογής και δεν είναι τα μόνα. Από την Ιπποκρατική εποχή, τον 5ο- 4ο αιώνα π.Χ. προέρχονται διάφορες βεντούζες, τα νυστέρια, κ.α. τα οποία βρέθηκαν και στην Επίδαυρο.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φώς πλήθος χειρουργικών εργαλείων, ακόμα και από την εποχή του Ομήρου, ενώ κάποια χρονολογούνται από την μυκηναϊκή εποχή, 1400 π.Χ. Ιατρικά εργαλεία εκτίθενται και στο Μουσείο Ακροπόλεως.
Κατά καιρούς σε ανασκαφές έχουν βρεθεί χειρουργικά εργαλεία που δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν από τα σηµερινά. Έτσι το νυστέρι έχει την ίδια µορφή αιώνες, τώρα. Η λαβίδα παραµένει και σήµερα λαβίδα. Κρατούν τα αρχικά τους ονόµατα και όχι µόνον στην ελληνική γλώσσα.
Βεβαίως, τα υλικά κατασκευής τα διαφοροποιούν και μαρτυρούν τις περιόδους κατασκευής και χρήσης τους. Ο Ambroise Pare, µε το έργο του «Instrumenta chyrurgiae et ikones anatomicae» περιγράφει τον σχεδιασµό και την κατασκευή πληθώρας χειρουργικών εργαλείων, ενώ τεχνίτες σιδήρου, χαλκού και αργύρου καταφέρνουν να σχεδιάζουν λεπτότερα και πιο εύχρηστα εργαλεία.Πριν από τον σίδηρο χρησιµοποιούσαν τον οψιδιανό. Σταθµός στην σύγχρονη κατασκευή χειρουργικών εργαλείων υπήρξε η ανακάλυψη του Τιτανίου (1791) και του Χρωµίου (1761).
Η ανακάλυψη του ανοξείδωτου χάλυβα έγινε το 1821 από τον Pierre Berthier ο οποίος ανακάλυψε ότι το στρώµα χρωµίου προστατεύει τον χάλυβα από την διάβρωση και επαναχρησιµοποιούνται µε αποστείρωση. Τα περισσότερα εργαλεία κατασκευάζονται από ανοξείδωτο χάλυβα µε διάφορα κράµατα σιδήρου, χρωµίου και άνθρακα, ανάλογα µε τον κατασκευαστή και την χρήση για την οποία προορίζονται.
Η αλµατώδης εξέλιξη της τεχνολογίας ώθησε την επιστηµονική και ιατρική έρευνα στην αναζήτηση καινοτόµων τεχνικών, για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσµατος.
Η χρήση, το όνοµα του εφευρέτη, το επιστηµονικό όνομα, σε σχέση µε το είδος της χειρουργικής επέµβασης για την οποία προορίζεται κάθε χειρουργικό εργαλείο, αποτελούν τα βασικά στοιχεία για να δοθεί το όνομα σε κάθε εργαλείο και αποτελούν κριτήρια για την κατάταξή τους σε γενικότερες κατηγορίες.
I. Εργαλεία διατοµής των ιστών (Νυστέρι, ψαλίδι, µαχαιρίδια)
II. Εργαλεία παρασκευής των ιστών (Ατραυµατικές λαβίδες)
III. Εργαλεία συγκράτησης των ιστών (ανατοµικές, χειρουργικές, αιµοστατικές λαβίδες)
IV. Εργαλεία απώθησης των ιστών (Χειρουργικά άγκιστρα διαφόρων µεγεθών)
V. Εργαλεία συρραφής των ιστών (Βελονοκάτοχα)
VI. Εργαλεία αναρρόφησης.
Οι χειρουργικές λαβίδες έχουν υποστεί αρκετές αλλαγές και βελτιώσεις τα τελευταία χρόνια.
Στην αρχή του 20ο αιώνα οι χειρουργικές λαβίδες κατασκευάζονταν αρχικά από ανοξείδωτο ατσάλι. Στη συνέχεια η δυνατότητα επιλογής υλικών με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, επέτρεψε τη δημιουργία λαβίδων από τιτάνιο, που είναι ελαφρύτερες και ανθεκτικές στη διάβρωση.
Ο σχεδιασμός των λαβών είναι εργονομικός, ενώ ορισμένες χειρουργικές λαβίδες ενσωματώνουν ηλεκτρονικά συστήματα που επιτρέπουν τον έλεγχο της θερμοκρασίας ή την παροχή ενέργειας κατά την επέμβαση και έχουν αναπτυχθεί ειδικές λαβίδες για διάφορες χειρουργικές προσεγγίσεις και εφαρμογές, όπως λαβίδες για την αφαίρεση όγκων, λαβίδες για την αφαίρεση ιστών και λαβίδες για μικροχειρουργικές επεμβάσεις.
Συνολικά, η εξέλιξη των χειρουργικών λαβίδων έχει συμβάλλει στη βελτίωση της απόδοσης και της ασφάλειας των χειρουργικών επεμβάσεων, καθιστώντας τις πιο αποτελεσματικές και ασφαλείς για τους ασθενείς.
